Masterclass Biobased Bouwen inspireert om anders te kijken: ‘Wat een bemoedigende avond’
Welke rol kan architectuur spelen bij een gezonde en regeneratieve toekomst? Architecten Daan Josee en Annelot Wartna gaven op 14 juni, de Dag van de Architectuur, een masterclass over biobased, regeneratie en het symbioceen.
Bij alles wat we bouwen moeten we ons afvragen: wat geven we terug?
Het publiek in het ACEC-gebouw in Apeldoorn kreeg meer dan het had verwacht. ’Wat een ongelooflijk inspirerende en bemoedigende avond’ en ‘Dit was echt de diepte in’, waren enkele van de vele hoopvolle reacties.
Biobased bouwen is pas echt circulair
Een van de eye-openers was dat circulair bouwen weliswaar beter, maar nog steeds onvoldoende duurzaam is. Bij hergebruik is er altijd sprake van slijtage en dus verlies aan grondstoffen. Door te bouwen met afbreekbare en hernieuwbare materialen (biobased) is er geen verlies; de materialen komen aan het einde van de levensduur weer terug in de natuurlijke kringloop.
Een ander belangrijk voordeel: de omlooptijden van biobased materialen sluiten goed aan op de bouweconomie. Het materiaal hoeft niet opgeslagen of gemarkeerd te worden, zoals bij circulaire bouwmaterialen wel het geval is. Biobased materialen zijn bovendien makkelijk bewerkbaar en bevatten geen moeilijk te verbreken verbindingen. De vorm kan ook worden ontbonden en tot grondstof of voedingsstof voor de bodem worden teruggebracht.
Er zijn echter veel bestaande gebouwen waarmee we nog iets moeten doen. Maar de toekomst kunnen we wel ontlasten door over te gaan naar biobased bouwen. Circulair in combinatie met biobased is een tussenstap naar een regeneratieve toekomst.
Andere keurmerken nodig
De bestaande duurzaamheidskeurmerken voor gebouwen, zoals BREEAM, EPC-norm en GPR-Gebouw, schieten te kort. Deze keurmerken kijken naar afzonderlijke prestaties en niet naar de totale kringloop. Hierdoor komen veel biobased materialen in de beoordeling op zijn best gelijk, maar meestal lager uit dan reguliere materialen. Als de hele kringloop wordt meegewogen, steken biobased materialen er met kop en schouders bovenuit.
Meer werk en duurder?
Met de juiste aandacht kan een biobased gebouw eeuwen meegaan. Het vergt nog wel extra inzet, maar dat komt doordat in de huidige bouwpraktijk de ware prijs niet in beeld is. Zodra de gehele cyclus van gebruik tot volledig opruimen wordt meegenomen, krijgen we andere cijfers. De kosten en energie om een gebouw terug te brengen tot primaire bouwdelen of grondstoffen moeten onderdeel zijn van de exploitatieberekening. In dat geval komt biobased veel gunstiger uit de bus.
De natuur kan zonder ons, wij kunnen niet zonder de natuur
Met dank aan
Organisatie: Architectuurcentrum Rondeel en Bouwhuis Apeldoorn
Foto's: Bart Ros